Badania molekularne w schorzeniach infekcyjnych
Diagnostyka Wirusowego Zapalenia Wątroby
WZW - wirusowe zapalenie wątroby to choroba zakaźna, wywoływana przez szereg niespokrewnionych ze sobą wirusów. Można podzielić je na wirusy pierwotnie hepatotropowe (HAV, HBV, HCV, HDV, HEV, HGV, TTV) oraz wirusy z grupy herpes - cytomegalii (CMV), opryszczki (HSV I, HSV II) i Epsteina-Barr (EBV). W wyniku infekcji dochodzi do zaburzeń czynności wątroby. We wszystkich typach WZW objawy chorobowe są podobne, niezależnie od wywołującego je wirusa. Do częstych objawów należą: podwyższona temperatura ciała, bóle mięśni i stawów (objawy grypopodobne), utrata apetytu, nudności, ogólne niedomaganie i osłabienie organizmu. W zdecydowanej większości przypadków (80 - 90%), wirusowe zapalenie wątroby ma przebieg skąpoobjawowy lub bezobjawowy.
HBV DNA (WZW typu B) – oznaczenie jakościowe
Badanie to polega na wykrywaniu obecności DNA wirusa zapalenia wątroby typu B (WZW typu B, HBV - Hepatitis B Virus), który jest jednym z głównych czynników etiologicznych ostrego i przewlekłego zapalenia wątroby, marskości wątroby i raka wątroby. Przebieg zakażenia może być bezobjawowy, skąpoobjawowy lub pełnoobjawowy z żółtaczką. U noworodków i małych dzieci zakażenie najczęściej przebiega bezobjawowo. Okres zwiastunów choroby trwa od kilku dni do kilku tygodni i niekiedy wyraża się silnymi bólami stawów, uczuciem zmęczenia, brakiem apetytu, mdłościami, pobolewaniem w prawym podżebrzu, rzadziej gorączką, wysypką, biegunką czy wymiotami. Do zakażenia dochodzi głównie drogą pozajelitową, podczas przetaczania krwi i preparatów krwiopochodnych, poprzez używanie niesterylnego sprzętu medycznego, w wyniku kontaktu z krwią osoby chorej, a także z wydalinami (wydzielina pochwowa, mocz, mleko kobiece). Do zakażenia może dojść także drogą przezłożyskową. Największe zagrożenie dla zdrowia stanowi przewlekłe zapalenie wątroby typu B. Choroba może nie dawać żadnych objawów klinicznych. Chory na przewlekłe zapalenie wątroby ma, oprócz antygenu HBs obecny także materiał genetyczny wirusa, czyli HBV-DNA.
Materiał do badań: osocze, surowica
HBV DNA (WZW typu B) – oznaczenie ilościowe
Badanie to polega na oznaczeniu ilości jednostek międzynarodowych (IU) DNA wirusa HBV w badanym materiale, co obrazuje stan wiremii. Metoda real-time PCR jest jedyną metodą wykorzystywaną do monitorowania procesu leczenia WZW typu B. Zgodnie z zaleceniami Polskiej Grupy Ekspertów HBV (Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych) pierwsze oznaczenie HBV DNA powinno być wykonane po 12 tyg. leczenia, a następnie co 24 tyg.
Materiał do badań: osocze, surowica
Genotypowanie HBV (WZW typu B)
Badanie to polega na identyfikacji genotypów wirusa HBV (A, B, C, D, E, F, G, H) obecnych w badanym materiale. Określonym genotypom HBV towarzyszy różny przebieg kliniczny zapalenia wątroby, stąd oznaczenie genotypu HBV ma bardzo duże znaczenie terapeutyczne.
Materiał do badań: osocze, surowica
HBV (WZW typu B) – lekooporność
Lamiwudyna to pierwszy zastosowany analog nukleozydowy w leczeniu osób zakażonych HBV. Lamiwudyna może być stosowana w niewyrównanej marskości wątroby oraz w okresie okołotransplantacyjnym. Niekorzystnym efektem terapii lamiwudyną jest powstawanie mutacji oporności (YMDD) na ten lek. Przy rocznym leczeniu taka mutacja, a więc oporność na lamiwudynę pojawia się u około 25% chorych, zaś po czterech latach terapii u ponad 66% pacjentów. Pojawienie się takiej mutacji może prowadzić do wzrostu replikacji wirusa oraz postępu zmian martwiczo-zapalnych i jest wskazaniem do zmiany leku. Metoda INNO-LiPA HBV Multi DR umożliwia identyfikację mutacji bezpośrednio związanych z wykształceniem oporności na leki przeciwwirusowe oraz mutacji kompensatorowych. Mutacje warunkujące oporność na lamiwudynę rtL180M i rtM204V/I/S. Najczęściej mają one postać substytucji YVDD (rtM204V) lub YIDD (rtM204I) w domenie C genu polimerazy HBV. Opisano także lamiwudynooporne szczepy HBV typu YSDD (rtM204S). Mutacja rtL180M, zlokalizowana jest w domenie B genu polimerazy HBV. Mimo że pozycja rt180 znajduje się poza centrum katalitycznym enzymu, mutacja rtL180M również wiąże się z rozwojem oporności na lamiwudynę. Układ substytucji typu rtL180M+M204V/I jest często wykrywany w DNA HBV pochodzącym od pacjentów z niepowodzeniem leczenia lamiwudyną. Mutacje rtN236T, rtA181V/T - oporność na adefowir, częściowa oporność krzyżowa na tenofowir. Mutacje rtI169T, rtT184SCGA/ILFM, rtS202G/I/C, rtM250V/L - oporność na entekawir. Mutacje kompensatorowe rtL80V/I i rtV/G173L zachodzą poza domeną C genu polimerazy HBV i wpływają pośrednio na obniżenie wrażliwości na leki przeciwwirusowe. Polimorfizm rtA194T skojarzony z opornością na tenofowir.
Materiał do badań: osocze, surowica
HAV RNA (WZW typu A) – oznaczenie jakościowe
Wirus zapalenia wątroby typu A, HAV - RNA (Hepatitis A Virus), nazywany jest również wirusem tzw. żółtaczki pokarmowej. Zakażenie następuje najczęściej na drodze pokarmowej. Choroba często przebiega bezobjawowo.Wśród objawów podmiotowych najczęściej występują: męczliwość, nudności, wymioty, ból brzucha, mięśni i stawów, może wystąpić też świąd skóry. Może się pojawić nieznaczne powiększenie wątroby, a w postaciach z żółtaczką ściemnienie moczu i rozjaśnienie stolca. HAV nie wywołuje przewlekłego zapalenia wątroby.
Materiał do badań: osocze, surowica
HDV RNA (WZW typu D) – oznaczenie jakościowe
Wirus zapalenia wątroby typu D, HDV - RNA (Hepatitis D Virus), nazywany jest również wirusem delta. Może ulegać namnażaniu jedynie w organizmach zakażonych wirusem zapalenia wątroby typu B. Zakażenie następuje drogą pozajelitową przez zakażone igły, strzykawki, narzędzia chirurgiczne i stomatologiczne, przetaczanie krwi zakażonej wirusami oraz wydzieliny organizmu: spermę, śluz szyjkowy. Wirus nie występuje w kale, ślinie i łzach. Współistniejące zakażenie HDV w wirusowym zapaleniu wątroby typu B znacznie nasila postęp choroby.
Materiał do badań: osocze, surowica
HCV RNA (WZW typu C) – oznaczenie jakościowe
Badanie to polega na wykrywaniu obecności RNA wirusa zapalenia wątroby typu C (WZW typu C, HCV - Hepatitis C Virus). Obecnie uważa się, że wirus HCV jest odpowiedzialny za około 90% potransfuzyjnych zapaleń wątroby. Do zakażenia wirusem HCV może dojść podczas bezpośredniego kontaktu z zakażoną krwią nosiciela (transfuzja krwi, zabiegi chirurgiczne, powtórne używanie igieł do iniekcji, zabiegi stomatologiczne i endoskopowe). Możliwe jest także zakażenie drogą płciową lub drogą wertykalną - dziecka od matki. Chroniczna forma zakażenia HCV, po około 15-20 latach może powodować marskość wątroby, a w późniejszym okresie może prowadzić do raka pierwotnego wątroby (około 1-5% chronicznie chorych).
Materiał do badań: osocze, surowica
HCV RNA (WZW typu C) – oznaczenie ilościowe
Badanie to polega na oznaczeniu ilości jednostek międzynarodowych (IU) RNA wirusa HCV w badanym materiale, co obrazuje stan wiremii. Metoda real-time PCR jest jedyną metodą wykorzystywaną do monitorowania procesu leczenia WZW typu C. Zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych leczenie uważa się za skuteczne, jeśli po 24 tygodniach od jego zakończenia, nie stwierdza się obecności HCV-RNA w surowicy krwi.
Materiał do badań: osocze, surowica
Genotypowanie HCV (WZW typu C)
Badanie to polega na identyfikacji genotypów (1a-b, 2a-c, 3a-c, 4a-h, 5, 6) obecnych w badanym materiale. Określonym genotypom HCV towarzyszy odmienny przebieg kliniczny zakażenia, inaczej też pacjenci zakażeni wirusami o różnych genotypach odpowiadają na leczenie. Poszczególne genotypy HCV warunkują szybszy rozwój marskości wątroby, co ma bardzo duże znaczenie terapeutyczne.
Materiał do badań: osocze, surowica
hCMV DNA (Human Cytomegalovirus) – oznaczenie jakościowe
CMV jest członkiem rodziny Herpesviridae, której wirusy posiadają zdolność do pozostawania w organizmie w stanie latentnym. CMV może się rozprzestrzeniać w płynach ustrojowych, w moczu, ślinie, spermie, łzach, krwi i mleku kobiecym. Zakażenia wewnątrzmaciczne są najczęstszą przyczyną upośledzeń umysłowych, głuchoty i wielu innych wad rozwojowych wrodzonych u noworodków. Noworodki mogą ulec zakażeniu wirusem CMV przez łożysko (zakażenie wrodzone lub przez kontakt z kanałem rodnym zakażonej matki w czasie porodu (zakażenie okołoporodowe). Głównym powikłaniem zakażenia noworodków wirusem CMV poza uogólnionym zakażeniem, przebiegającym z powiększeniem wątroby i śledziony z towarzyszącą żółtaczką jest trombocytopenia, niedokrwistość hemolityczna, wysypka, utrata słuchu, zapalenie naczyniówki i siatkówki, a także zanik nerwu wzrokowego, zapalenie płuc. U osób z osłabionym układem immunologicznym może dojść do reaktywacji wirusa ze stanu latentnego i rozwoju choroby cytomegalowirusowej.
Materiał do badań: krew pobrana na EDTA, mocz, płyn owodniowy, płyn mózgowo-rdzeniowy
hCMV DNA (Human Cytomegalovirus) – oznaczenie ilościowe
Badanie to stanowi uzupełnienie jakościowej metody wykrywania DNA wirusa i śledzenia dynamiki zakażenia w trakcie leczenia. Polega ono na oznaczeniu ilości kopii DNA wirusa CMV w badanym materiale.
Materiał do badań: krew pobrana na EDTA, mocz, płyn owodniowy, płyn mózgowo-rdzeniowy
EBV DNA (Wirus Epsteina-Barr) – oznaczenie jakościowe
Wirus EBV, inaczej ludzki herpeswirus 4 (HHV-4) jest członkiem rodziny Herpesviridae. Wirus EBV jest bardzo rozpowszechniony w naszej populacji, odpowiedzialny za wywołanie mononukleozy zakaźnej. Wirus ten przenosi się drogą kropelkową - z tego powodu mononukleoza zakaźna nazywana bywa tzw. "chorobą pocałunków". Typowe dla tej choroby jest powiększenie węzłów chłonnych na szyi i karku oraz angina przebiegająca z silną bolesnością gardła. Mononukleoza może przebiegać z gorączką oraz z powiększeniem śledziony i wątroby. Zakażenie wirusem EBV często ma przebieg bezobjawowy, a wirus pozostaje w organizmie w formie latentnej. Wirus EBV ma związek z rozwojem niektórych nowotworów: chłoniaka Burkitta, choroby Hodgkina i raka jamy nosowo-gardłowej. Dla osób w immunosupresji, biorców przeszczepów narządów i szpiku oraz zakażonych wirusem HIV, reaktywacja zakażenia EBV lub zakażenie tym wirusem może prowadzić do rozwoju obarczonej wysoką śmiertelnością choroby limfoproliferacyjnej wyindukowanej tym wirusem.
Materiał do badań: osocze, surowica, krew pobrana na EDTA, płyn mózgowo-rdzeniowy
EBV DNA (Wirus Epsteina-Barr) – oznaczenie ilościowe
Badanie to stanowi uzupełnienie jakościowej metody wykrywania DNA wirusa i śledzenia dynamiki zakażenia w trakcie leczenia. Polega ono na oznaczeniu ilości kopii DNA wirusa EBV w badanym materiale.
Materiał do badań: osocze, surowica, krew pobrana na EDTA, płyn mózgowo-rdzeniowy
HSV-1 DNA – oznaczenie jakościowe
Test polega na wykrywaniu obecności DNA wirusa HSV-1 (opryszczka wargowa). Opryszczka wargowa ujawnia się w postaci powierzchownych zapalnych pęcherzyków uformowanych w skupiska, na granicy błony śluzowej jamy ustnej i warg. Pierwotne zakażenie występuje najczęściej u dzieci w postaci tzw. opryszczkowego zapalenia jamy ustnej, przebiegającego z wysoką gorączką i ciężkimi objawami ogólnymi, włącznie z zapaleniem mózgu. Opryszczkowe zapalenie mózgu jest chorobą niezwykle groźną, która gdy nie jest leczona może powodować trwałe schorzenia neurologiczne lub kończy się śmiercią.
Materiał do badań: krew pobrana na EDTA, płyn mózgowo-rdzeniowy, wymaz z jamy ustnej
HSV-1 DNA – oznaczenie ilościowe
Badanie to stanowi uzupełnienie jakościowej metody wykrywania DNA wirusa i śledzenia dynamiki zakażenia w trakcie leczenia. Polega ono na oznaczeniu ilości kopii DNA wirusa w badanym materiale.
Materiał do badań: krew pobrana na EDTA, PMR, wymaz z jamy ustnej
HSV-2 DNA – oznaczenie jakościowe
Test polega na wykrywaniu obecności DNA wirusa HSV-2 (opryszczka narządów płciowych-herpesgenitalia). Do zakażenia dochodzi zwykle w wieku dorosłym poprzez kontakt płciowy. U kobiet zmiany chorobowe pojawiają się na wargach sromowych, pochwie, kroczu, czasami na wewnętrznej powierzchni ud, a także w szyjce macicy. Uważa się, że zakażenie HSV-2 u kobiet zwiększa ryzyko wystąpienia raka szyjki macicy, ale nie stanowi samodzielnego czynnika etiologicznego nowotworu tego narządu.
Materiał do badań: krew pobrana na EDTA, PMR, wymaz z narządów płciowych
HSV-2 DNA – oznaczenie ilościowe
Badanie to stanowi uzupełnienie jakościowej metody wykrywania DNA wirusa i śledzenia dynamiki zakażenia w trakcie leczenia. Polega ono na oznaczeniu ilości kopii DNA wirusa w badanym materiale.
Materiał do badań: krew pobrana na EDTA, PMR, wymaz z narządów płciowych
HHV-6 DNA (Human Herpesvirus 6) – oznaczenie jakościowe
HHV-6 to ludzki herpeswirus typu 6, występujący w dwóch odmianach: A i B. Jest on odpowiedzialny za dwie jednostki chorobowe: rumień nagły u dzieci (zwany również chorobą trzydniową) i zespół mononukleozopodobny u dorosłych. Wirus jest szeroko rozpowszechniony - ponad 95% ludzi (najczęściej w dzieciństwie) ulega zarażeniu HHV-6. Wirus przenosi się drogą kropelkową. W rzadkich przypadkach HHV-6 może też ulegać integracji z genomem osoby zakażonej i być dziedziczony przez potomstwo. Gorączka trzydniowa jest ostrą chorobą zakaźną charakteryzującą się wysoką temperaturą, której mogą towarzyszyć zmiany grudkowe w gardle, wysypka, kaszel, biegunka oraz rzadko drgawki. U dorosłych infekcja HHV-6 przebiega najczęściej w postaci limfadenopatii, czasem w odmianie ciężkiej, z towarzyszącą gorączką i zaburzeniami funkcji wątroby. Po przebyciu zakażenia wirus pozostaje w stanie uśpienia w gruczołach ślinowych i komórkach jednojądrzastych krwi obwodowej, ale może ulec reaktywacji w warunkach immunosupresji gospodarza. U osób po przeszczepach reaktywacja HHV-6 może prowadzić do zahamowania czynności szpiku kostnego, odrzucenia przeszczepu i komplikacji ze strony układu nerwowego.
Materiał do badań: krew pobrana na EDTA, płyn mózgowo-rdzeniowy, plwocina, wymaz
HHV-6 DNA (Human Herpesvirus 6) – oznaczenie ilościowe
Badanie to stanowi uzupełnienie jakościowej metody wykrywania DNA wirusa i śledzenia dynamiki zakażenia w trakcie leczenia. Polega ono na oznaczeniu ilości kopii DNA wirusa w badanym materiale.
Materiał do badań: krew pobrana na EDTA, PMR, plwocina, wymaz
Parvovirus B19 DNA – oznaczenie jakościowe
Test diagnostyczny polega na wykrywaniu DNA Parvovirusa B19 należącego do rodziny wirusów Parvoviridae. Zakażenie rozprzestrzenia się drogą oddechową lub krwiopochodną. Jest powszechne zarówno w Polsce jak i na całym świecie. Dotyczy osób w każdym wieku. W początkowej fazie zakażenie Parvovirusem B19 manifestuje się objawami grypopodobnymi. Natomiast w kolejnym etapie pojawiają się objawy takie jak zapalenie stawów, mięśnia sercowego, nerek, nerwów obwodowych oraz zaburzenia hematologiczne. U dzieci zakażenie przebiega pod postacią rumienia zakaźnego. U pacjentów z chorobami układu krążenia konsekwencją może być ciężki stan ogólny i głęboka niedokrwistość. Szczególnie niebezpieczne jest zakażenie Parvovirusem B19 u kobiet ciężarnych, ponieważ może powodować wczesne poronienia, obumarcie płodu, zakażenie wrodzone lub wystąpienie uogólnionego obrzęku płodu z wrodzoną anemią.
Materiał do badań: krew pobrana na EDTA, płyn owodniowy, plwocina, wymaz
Parvovirus B19 DNA – oznaczenie ilościowe
Badanie to stanowi uzupełnienie jakościowej metody wykrywania DNA wirusa i służy do śledzenia dynamiki wiremii. Polega ono na oznaczeniu ilości kopii DNA wirusa w badanym materiale.
Materiał do badań: krew pobrana na EDTA, płyn owodniowy, plwocina, wymaz
VZV DNA (Varicella Zoster Virus) – oznaczenie jakościowe
Badanie to polega na wykrywaniu obecności DNA wirusa ospy wietrznej i półpaśca. VZV należący do rodziny Herpesviridae jest czynnikiem etiologicznym ospy wietrznej (varicella) i półpaśca (zoster). Zakażenie szerzy się zazwyczaj drogą oddechową oraz przez kontakt z płynem pęcherzykowym. Ospa wietrzna jest chorobą wysoce zakaźną wieku dziecięcego. Podczas jej przebiegu obserwuje się wysypkę pęcherzykową cechującą się jednoczesnym występowaniem zmian chorobowych w różnych stadiach rozwoju. U dzieci choroba jest zwykle łagodna, lecz u dorosłych ma cięższy przebieg (zespół Reye'a, olbrzymiokomórkowe zapalenie płuc, pozakaźne zapalenie mózgu i opon mózgowo-rdzeniowych). Półpasiec jest uważany za wynik reaktywacji wirusa i objawia się bolesną wysypką pęcherzykową. Powikłaniem choroby może być zapalenie rogówki i błony naczyniowej oka.
Materiał do badań: krew pobrana na EDTA, PMR, wymaz z pęcherzy
VZV DNA (Varicella Zoster Virus) – oznaczenie ilościowe
Badanie to stanowi uzupełnienie jakościowej metody wykrywania DNA wirusa i śledzenia dynamiki zakażenia w trakcie leczenia. Polega ono na oznaczeniu ilości kopii DNA wirusa w badanym materiale.
Materiał do badań: krew pobrana na EDTA, PMR, wymaz z pęcherzy
RUBV RNA (Rubella Virus) – oznaczenie jakościowe
Różyczka (łac. rubella) to ogólnoustrojowa choroba wirusowa występująca tylko u ludzi. Charakteryzuje się ostrym przebiegiem i występowaniem niezbyt charakterystycznej wysypki. Równie często nie daje żadnych objawów. Jest to choroba silnie zakaźna, nawet w przypadkach bezobjawowych. Zakażenie następuje drogą kropelkową lub przez bezpośredni kontakt z materiałem zakaźnym, np. wydzieliną z dróg oddechowych, moczem, kałem, krwią. Zarazić się można od osoby chorej w okresie od 7 dni przed i do 5 dni po wystąpieniu wysypki. Okres zakaźności może być znacznie dłuższy u osób o obniżonej odporności. Wirus różyczki po wtargnięciu do organizmu atakuje komórki nabłonka górnych dróg oddechowych i najbliższych węzłów chłonnych. Tam namnaża się, a następnie przedostaje do krwi. Różyczka nabyta jest przeważnie niegroźna, przebiega z wysypką i objawami grypopodobnymi, choć zdarzają się przypadki o ciężkim przebiegu. Jest chorobą silnie zakaźną, a chorują na nią głównie dzieci nabywając tym samym odporność na wiele lat. Różyczka wrodzona jest bardzo niebezpieczna dla płodu. Zakażenie we wczesnym okresie ciąży często prowadzi do poronienia. Zakażenie w II lub III trymestrze ciąży przyczynia się do licznych wad wrodzonych.
Materiał do badań: krew, wymaz z jamy ustnej i gardła, ślina, płyn owodniowy
Mu RNA (Mumps Virus) – oznaczenie jakościowe
Wirus RNA wywołujący świnkę - nagminne zapalenie przyusznic. Świnka to ogólnoustrojowa choroba wirusowa występująca tylko u ludzi. Zakażenie szerzy się drogą kropelkową lub przez ślinę, która może się znajdować na pożywieniu albo przedmiotach. Wirus ma dużą zdolność zarażania. Okres wylęgania wynosi 2-3 tygodni, a okres zarażalności zaczyna się 2-4 dni przed wystąpieniem objawów i trwa 7-9 dni po ustąpieniu choroby. Człowiek jest jedynym rezerwuarem wirusa. Możliwe powikłania to zapalenia jąder, mogące prowadzić do bezpłodności, zapalenia jajników, trzustki, zapalenie mózgu i rdzenia mogące prowadzić do głuchoty i porażenia nerwów czaszkowych.
Materiał do badań: krew, wymaz z jamy ustnej i gardła, ślina, płyn owodniowy
ADV DNA (Adenovirus) – oznaczenie jakościowe
Test polega na wykrywaniu obecności DNA adenowirusa. Dotychczas rozpoznano ponad 50 serotypów adenowirusów, podzielonych na 6 grup od A do F. Do zakażenia nimi dochodzi zwykle we wczesnym okresie życia. Wirusy przenoszą się drogą kropelkową oraz w wyniku kontaktu bezpośredniego (zakażenie spojówek). Wirusy ADV wywołują głównie infekcje układu oddechowego i stany zapalne oka. Adenowirusy mogą stanowić duże zagrożenie u pacjentów z zaburzeniami odporności (np. po przeszczepie narządów, bądź chorych na AIDS) powodując ciężkie postacie zapalenia płuc, opon mózgowo-rdzeniowych oraz mózgu, zapalenia przewodu pokarmowego i dróg moczowych.
Materiał do badań: krew pobrana na EDTA, PMR, wydzielina z dróg oddechowych, mocz
ADV DNA (Adenovirus) – oznaczenie ilościowe
Badanie to stanowi uzupełnienie jakościowej metody wykrywania DNA wirusa i śledzenia dynamiki zakażenia w trakcie leczenia. Polega ono na oznaczeniu ilości kopii DNA wirusa w badanym materiale.
Materiał do badań: krew pobrana na EDTA, PMR, wydzielina z dróg oddechowych, mocz
RSV RNA (Respiratory Syncytial Virus) – oznaczenie jakościowe
Test polega na wykrywaniu obecności RNA wirusa RSV. Wirusy RSV są jedną z przyczyn chorób dolnych dróg oddechowych u małych dzieci i niemowląt. Wyróżnia się 2 typy antygenowe wirusa (A i B), w obrębie których istnieją bardzo liczne serotypy. Najbardziej narażone na infekcje typem A są małe dzieci i niemowlęta, u których dochodzi do rozwoju ciężkich infekcji układu oddechowego. Większość dzieci ulega zakażeniu przynajmniej jeden raz przed ukończeniem drugiego roku życia. Infekcja prowadzi do rozwoju zapalenia oskrzelików, zapalenia płuc i pojawienia się problemów z oddychaniem, najczęściej kończy się hospitalizacją. Wirus RSV typu B odpowiedzialny jest za rozwój łagodnych infekcji układu oddechowego, dotykających wszystkich ludzi. Do zachorowań dochodzi na całym świecie w klimacie umiarkowanym, najczęściej zimą. Objawy infekcji to katar, ból gardła, kaszel. U osób osłabionych lub starszych może dojść do rozwoju zapalenia płuc.
Materiał do badań: krew pobrana na EDTA, wydzielina z dróg oddechowych, wymaz z nosa lub gardła
BKV DNA (Poliomavirus) – oznaczenie jakościowe
Poliomawirusy to niewielka grupa wirusów obecna u 80% dorosłej populacji ludzkiej. Przenoszą się najczęściej drogą kropelkową lub przez brudne ręce. Po infekcji (często bezobjawowej lub z niewielkimi objawami ze strony układu oddechowego) ukrywają się w komórkach nerek pozostając w stanie uśpienia. W czasie innych infekcji wirusowych, w czasie obniżenia odporności lub często także w ciąży może dochodzić do wtórnych zakażeń. Nie wiąże się to jednak z rozwinięciem stanu chorobowego, pomimo, że cząstki wirusa wykrywane są wtedy np. w moczu. Wirus BK jest powszechnym wirusem, którym większość z nas zaraża się już we wczesnym dzieciństwie. Poliomawirusy mogą być niezwykle groźne dla osób w immunosupresji (np. biorców przeszczepów narządowych). Powodują u tych pacjentów krwotoczne zapalenie pęcherza (BKV) przebiegające z wysoką gorączką i silnym krwiomoczem. Bardzo groźne są dla pacjentów po przeszczepach nerki, u których infekcja lub reaktywacja wirusów może doprowadzić nawet do utraty przeszczepionego organu.
Materiał do badań: krew pobrana na EDTA, mocz
BKV DNA (Poliomavirus) – oznaczenie ilościowe
Badanie to stanowi uzupełnienie jakościowej metody wykrywania DNA wirusa i śledzenia dynamiki zakażenia w trakcie leczenia. Polega ono na oznaczeniu ilości kopii DNA wirusa w badanym materiale.
Materiał do badań: krew pobrana na EDTA, mocz
JCV DNA – oznaczenie jakościowe
Wirus JC - podobnie jak wirus BK należy do rodziny poliomawirusów. Jest on czynnikiem etiologicznym, wywołującym postępującą wieloogniskową leukoencefalopatię. Szczególnie narażoną grupą, u których dochodzi do uaktywnienia wirusa są chorzy poddani immunosupresji i ludzie starsi. Badanie to pozwala na identyfikację wirusa JCV w badanym materiale.
Materiał do badań: krew pobrana na EDTA, płyn mózgowo-rdzeniowy
JCV DNA – oznaczenie ilościowe
Wirus JC podobnie jak wirus BK należy do rodziny poliomawirusów. Jest on czynnikiem etiologicznym, wywołującym postępującą wieloogniskową leukoencefalopatię. Szczególnie narażoną grupą, u których dochodzi do uaktywnienia wirusa są chorzy poddani immunosupresji i ludzie starsi. Badanie to pozwala na śledzenie dynamiki zakażenia JCV w trakcie leczenia. Polega ono na oznaczeniu ilości kopii DNA wirusa w badanym materiale.
Materiał do badań: krew pobrana na EDTA, płyn mózgowo-rdzeniowy
Enterovirus RNA – oznaczenie jakościowe
Enterowirusy to rodzaj wirusów (+)ssRNA wywołujących choroby u ssaków, w tym także u ludzi. Enterowirusy są najczęstszym czynnikiem sprawczym aseptycznego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, którego przebieg może być zagrażający życiu u noworodków i osób z immunosupresją. Odpowiadają za zakażenia układu pokarmowego. Podstawowym sposobem ich przenoszenia jest droga fekalno-oralna.
Materiał do badań: krew pobrana na EDTA, płyn mózgowo-rdzeniowy
Rotavirus RNA – oznaczenie jakościowe
Rotawirusy są grupą wirusów należących do rodziny reowirusów. Zidentyfikowano siedem głównych grup, z czego trzy (A, B i C) są zakaźne dla ludzi. Rotawirusy są najczęstszą przyczyną ostrej biegunki u dzieci, powodując ostry stan zapalny żołądkowo-jelitowy. Rotawirusowe zapalenie żołądkowo-jelitowe może przyjmować postać od bezobjawowej, przez łagodną do ostrej postaci z objawami wymiotów, wodnistej biegunki i gorączki. Okres inkubacji choroby wynosi od 1 do 3 dni. Najczęściej i najciężej chorują dzieci od 3 miesiąca życia do 3 lat.
Materiał do badań: krew pobrana na EDTA, kał
Norovirus RNA – oznaczenie jakościowe
Do grupy tej należą wirusy określane dawniej jako Norwalk, Norwalk-like. Znane są co najmniej 4 ich genotypy. Norowirusy są uznane za jeden z najistotniejszych czynników zakażeń pokarmowych o wirusowej etiologii, zwłaszcza u dorosłych. W przypadku osób osłabionych oraz w starszym wieku zakażenie tymi wirusami może prowadzić do zgonów, których bezpośrednią przyczyną jest odwodnienie organizmu. Do infekcji może dojść poprzez kontakt z chorymi osobami, przedmiotami, powierzchniami zanieczyszczonymi cząsteczkami wirusa pochodzącego z wymiocin i fekaliów. Do zakażenia może dojść także poprzez zanieczyszczoną wirusem żywność lub wodę. Żródłem zakażenia mogą być także świeże (lub mrożone) warzywa i owoce. Często źródłem zachorowań mogą być także małże dwuskorupowe (ostrygi). Choroba rozwija się w ciągu 1-2 dni od zakażenia. Objawy tj. wymioty i/lub biegunka pojawiają się nagle. Ponadto może wystąpić gorączka, bóle głowy i stawów. U zdrowych dorosłych osób choroba trwa krótko (od 24 do 60 godzin), natomiast u małych dzieci biegunka może trwać do tygodnia. U około 30% osób, które uległy zakażeniu może ono przebiegać bezobjawowo lub w postaci lekkiej. Badanie to pozwala wykryć RNA wirusa w badanym materiale dla genotypów G I oraz G II.
Materiał do badań: kał
Astrovirus RNA – oznaczenie jakościowe
Astrowirusy to małe, zawierające w swoim genomie pojedynczą nić RNA wirusy, rozpowszechnione na całym świecie. Astrowirusy ludzkie występują w postaci kilku serotypów i wywołują głównie trwającą 2-3 dni biegunkę, przypominającą zakażenia rotawirusowe. Zwiększoną zachorowalność notuje się u dzieci poniżej 2 roku życia. Przebieg kliniczny jest raczej łagodny, wymioty i biegunka rzadko powodują ciężkie odwodnienie.
Materiał do badań: kał
hMPV RNA (Human Metapneumovirus) – oznaczenie jakościowe
Ludzki metapneumowirus (hMPV) jest wirusem RNA i został zaklasyfikowany do rodziny Paramyxoviridae. Metapneumowirus to drugi, po RSV, najczęściej wykrywany wirus, powodujący zakażenia górnych i dolnych dróg oddechowych głównie u niemowląt i dzieci.
Materiał do badań: krew pobrana na EDTA, wydzielina z dróg oddechowych, wymaz z nosa lub gardła
Influenza virus RNA typ A/B – oznaczenie jakościowe
Wirus grypy (Influenza virus) należy do rodziny Ortomyksowirusów, wywołujących ostrą chorobę zakaźną układu oddechowego - grypę. Wirus grypy A występuje u ludzi i zwierząt, a wirus grypy B występuje tylko u ludzi. Badanie pozwala na wykrycie RNA wirusa grypy typu A i B.
Materiał do badań: krew pobrana na EDTA, wydzielina z dróg oddechowych, wymaz z nosa lub gardła
Parainfluenza virus RNA – oznaczenie jakościowe
Ludzki wirus paragrypy (wirus grypy rzekomej) to wirus RNA należący do rodziny Paramyxoviridae. Znane są 4 serotypy wirusów paragrypy (1-4). Wirusy paragrypy odpowiadają za 5-20% infekcji dróg oddechowych u dzieci i dorosłych. Materiał do badań: krew pobrana na EDTA, wydzielina z dróg oddechowychCoronavirus RNA (NL63, 229E, HKUI, OC43) – oznaczenie jakościowe
Ludzki Coronavirus (koronawirus) jest wirusem RNA należącym do rodziny Coronaviridae. Wirusy te powodują zakażenia górnych i dolnych dróg oddechowych oraz przewodu pokarmowego. Koronawirusy są obok Rynowirusów najczęstszym czynnikiem wywołującym tzw. powszechne przeziębienie. Ludzki Koronawirus, SARS-CoV jest czynnikiem sprawczym SARS (Severe Acute Respiratory Syndrome-Zespół ostrej ciężkiej niewydolności oddechowej). Materiał do badań: krew pobrana na EDTA, wydzielina z dróg oddechowychRhinovirus RNA – oznaczenie jakościowe
Ludzki Rhinovirus (rynowirus) jest wirusem RNA należącym do rodziny Picornaviridae. Znanych jest ponad 90 serotypów rynowirusa, powodujących przeziębienie, mogące przebiegać z gorączką, bólem gardła, katarem oraz z towarzyszącymi objawami paragrypowymi. Rynowirusy odpowiedzialne są za ponad 50% przypadków tzw. przeziębień.
Materiał do badań: krew pobrana na EDTA, wydzielina z dróg oddechowych
HBoV DNA (Human Bocavirus) – oznaczenie jakościowe
Wirus HBoV jest wirusem DNA z rodziny parwowirusów. Znane są 4 genotypy HBoV (1-4), które mogą powodować zapalenie dolnych dróg oddechowych i przewodu pokarmowego głównie u małych dzieci w wieku 6 miesięcy do 2 lat.
Materiał do badań: krew pobrana na EDTA, wydzielina z dróg oddechowych
HPV DNA typy niskoonkogenne (HPV, Human Papilloma Virus) – oznaczenie jakościowe
HPV (wirus brodawczaka ludzkiego) jest podstawowym czynnikiem etiologicznym raka szyjki macicy, znanych jest ponad 100 jego typów charakteryzujących się zróżnicowanym stopniem onkogenności. Przyjmuje się, że nawet około 50% populacji ludzkiej w ciągu swojego życia przechodzi zakażenie HPV. Wirus ten jest przenoszony poprzez kontakt z naskórkiem, co powoduje powstawanie tzw. kurzajek czy brodawek stóp, albo drogą płciową. Niemniej jednak, w niektórych przypadkach do infekcji odmianami wirusa typowymi dla narządów rodnych może dojść np. podczas porodu, gdzie matka zaraża wirusem dziecko. U wielu osób HPV znajduje się w fazie latencji. W przypadkach osób wykazujących objawy immunosupresji, czyli osłabienia odporności, może dojść do przewlekłego zakażenia HPV, a w następstwie do powstania nowotworów. Badanie to wykrywa obecność wirusa następujących typów: 6, 11Materiał do badań: wymaz z narządów płciowych, materiał z biopsji
HIV RNA – oznaczenie jakościowe
Wirus HIV (human immunodeficiency virus) to ludzki wirus niedoboru odporności, należący do rodziny retrowirusów. Wirus może być przenoszony drogą płciową, poprzez transfuzję zakażonej krwi, używanie igieł zanieczyszczonych krwią zakażonych osób, przez łożysko lub krew w trakcie porodu, a także z mlekiem matki. Badanie pozwala na wykrycie RNA wirusa HIV w badanym materiale.
Materiał do badań: osocze, surowica
HIV RNA – oznaczenie ilościowe
Wirus HIV (human immunodeficiency virus) to ludzki wirus niedoboru odporności, należący do rodziny retrowirusów. Wirus może być przenoszony drogą płciową, poprzez transfuzję zakażonej krwi, używanie igieł zanieczyszczonych krwią zakażonych osób, przez łożysko lub krew w trakcie porodu, a także z mlekiem matki. Badanie pozwala na wykrycie RNA wirusa HIV oraz na śledzenie dynamiki zakażenia HIV w trakcie leczenia. Polega ono na oznaczeniu ilości kopii RNA wirusa w badanym materiale.
Materiał do badań: osocze, surowica
Oznaczanie allelu HLA B*5701
Reakcja nadwrażliwości na abakawir jest silnie powiązana z występowaniem allelu HLA B*5701. Szacuje się, że częstość występowania allelu HLA B*5701 wśród osób zakażonych HIV w Polsce wynosi około 4 - 5%. Wprowadzenie oznaczania HLA B*5701 pozwoliło na znaczące obniżenie częstości reakcji nadwrażliwości po włączeniu leczenia abakawirem u pacjentów zakażonych wirusem HIV. W rekomendacjach BHIVA (British HIV Association) oraz Polskiego Towarzystwa Naukowego AIDS test na oznaczenie allelu HLA B*5701 jest zalecany u pacjentów-kandydatów do leczenia abakawirem.
Materiał do badań: krew pobrana na EDTA, wymaz z policzka
HPV DNA typy wysokoonkogenne (HPV, Human Papilloma Virus) – oznaczenie jakościowe
HPV (wirus brodawczaka ludzkiego) jest podstawowym czynnikiem etiologicznym raka szyjki macicy, znanych jest ponad 100 jego typów charakteryzujących się zróżnicowanym stopniem onkogenności. Przyjmuje się, że nawet około 50% populacji ludzkiej w ciągu swojego życia przechodzi zakażenie HPV. Wirus ten jest przenoszony poprzez kontakt z naskórkiem, co powoduje powstawanie tzw. kurzajek czy brodawek stóp, albo drogą płciową. Niemniej jednak, w niektórych przypadkach do infekcji odmianami wirusa typowymi dla narządów rodnych może dojść np. podczas porodu, gdzie matka zaraża wirusem dziecko. U wielu osób HPV znajduje się w fazie latencji. W przypadkach osób wykazujących objawy immunosupresji, czyli osłabienia odporności, może dojść do przewlekłego zakażenia HPV, a w następstwie do powstania nowotworów. Badanie to wykrywa obecność wirusa następujących typów: 16, 18, 26, 30, 31, 33, 34, 35, 39, 45, 51, 52, 53, 56, 58, 59, 66, 67, 68, 69, 70, 73, 97.Materiał do badań: wymaz z narządów płciowych, materiał z biopsji
C. albicans, C. glabrata, C. krusei, C. parapsilosis, C. tropicalis DNA – oznaczenie jakościowe
Test obejmuje panel badań genetycznych polegających na wykrywaniu obecności DNA i identyfikacji gatunkowej 5 gatunków grzybów patogennych dla człowieka. Grzybicze infekcje ogólnoustrojowe są bardzo niebezpieczne, głównie z powodu ogromnych trudności w ich wczesnym i prawidłowym rozpoznaniu. Niniejszy panel genetyczny jest testem, który umożliwia szybkie, specyficzne i niezwykle czułe wykrycie materiału genetycznego grzybów. Candida to rodzaj grzybów należący do rzędu drożdżakowców, będący bardzo częstym pasożytem człowieka. Bytuje fizjologicznie m.in. w jamie ustnej, pochwie. Zakażenia typu Candida zwłaszcza uogólnione są niezwykle niebezpieczne u osób z zaburzeniami odporności.
Materiał do badań: krew pobrana na EDTA, płyn mózgowo-rdzeniowy, mocz, wymaz z dróg moczowo-płciowych, nasienie
Aspergillus fumigatus DNA – oznaczenie jakościowe
Aspergiloza to nazwa zakażenia u ludzi wywołanego przez grzyby z gatunku Aspergillus, które często znajdują się w ziemi, żywności, farbach, nawiewach powietrznych, a nawet w środkach odkażających. Zakażenie może umiejscowić się w niemal każdej tkance, ale najczęściej dotyczy układu oddechowego. Istnieją trzy typy aspergilozy płucnej: postać alergiczna, postać inwazyjna oraz grzybniak kropidlakowy (aspergilloma). Aspergilloza jest niezwykle niebezpieczna u osób z zaburzeniami odporności.
Materiał do badań: krew pobrana na EDTA, płyn mózgowo-rdzeniowy, wydzielina z dróg oddechowych
Pneumocystis jiroveci DNA – oznaczenie jakościowe
Pneumocystis jiroveci, dawniej Pneumocystis carinii to kosmopolityczny grzyb wywołujący u człowieka pneumocystozowe zapalenie płuc. Osoby ze sprawnym układem immunologicznym łatwo opanowują zakażenie. U niektórych rozwija się zakażenie bezobjawowe i stają się oni nosicielami. Pneumocystis jiroveci występuje u nich jako trofozoity (o długości 2-8 μm) w przestrzeni zewnątrzkomórkowej pęcherzyków płucnych. Po stadium precysty następuje przejście w stadium cysty, która jest uwalniana do plwociny. U osób z upośledzonym układem immunologicznym grzyb ten wywołuje śródmiąższowe zapalenie płuc. Typowe objawy to duszność, suchy kaszel, gorączka, rzadko łagodna niedokrwistość i niedotlenienie. Zakażenie to u osób z zaburzeniami odporności może mieć bardzo złe rokowanie.
Materiał do badań: krew pobrana na EDTA, płyn mózgowo-rdzeniowy, wydzielina z dróg oddechowych
Pneumocystis jiroveci DNA – oznaczenie ilościowe
Pneumocystis jiroveci, dawniej Pneumocystis carinii to kosmopolityczny grzyb wywołujący u człowieka pneumocystozowe zapalenie płuc. Osoby ze sprawnym układem immunologicznym łatwo opanowują zakażenie. U niektórych rozwija się zakażenie bezobjawowe i stają się oni nosicielami. U osób z upośledzonym układem immunologicznym grzyb ten wywołuje śródmiąższowe zapalenie płuc. Typowe objawy to duszność, suchy kaszel, gorączka, rzadko łagodna niedokrwistość i niedotlenienie. Zakażenie to u osób z zaburzeniami odporności może mieć bardzo złe rokowanie. Badanie stanowi uzupełnienie oznaczenia jakościowego.
Materiał do badań: krew pobrana na EDTA, płyn mózgowo-rdzeniowy, wydzielina z dróg oddechowych
Neisseria meningitidis DNA (meningokoki) – oznaczenie jakościowe
Test polega na wykrywaniu obecności DNA dwoinki zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych (Neisseria meningitidis). Rezerwuarem tej bakterii w organizmie człowieka są górne drogi oddechowe (jama nosowo-gardłowa, 10-20% zdrowych osób). Inwazja dwoinki w układzie krwionośnym powoduje całe spektrum chorób, od łagodnej i krótkotrwałej bakteriemii, aż po gwałtowną infekcję ogólnoustrojową, która szybko kończy się zgonem osoby zarażonej. Głównym objawem meningokokemii jest zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. W rzadszych przypadkach możliwe są również inne objawy, związane z infekcją innych organów, takich jak osierdzie, stawy czy oczy. Meningokoki są przenoszone drogą kropelkową lub poprzez bezpośredni kontakt z osobą zakażoną. W pierwszej kolejności dochodzi do asymptomatycznego zakażenia górnych dróg oddechowych, które w większości przypadków jest przejściowe i ustępuje w ciągu kilku tygodni. W sporadycznych przypadkach może jednak dojść do przedostania się bakterii do krwi i rozwoju choroby.
Materiał do badań: krew pobrana na EDTA, PMR
Chlamydophila pneumoniae DNA – oznaczenie jakościowe
Test polega na wykrywaniu obecności DNA bakterii Chlamydophila pneumoniae w wymazach z górnych dróg oddechowych. Bakteria ta przenoszona jest drogą kropelkową i jest uznanym czynnikiem etiologicznym zakażeń górnych i dolnych dróg oddechowych. Może rozprzestrzenić się do innych części ciała, zainfekować tkankę nerwową, mózg, mięśnie, nerki, drogi moczowo-płciowe, wątrobę, stawy, nabłonek naczyń krwionośnych, jak i system immunologiczny. Bakteria ta podejrzewana jest także o udział w patogenezie choroby wieńcowej, astmy, choroby Alzheimera, a nawet miażdżycy.
Materiał do badań: krew pobrana na EDTA, wydzielina z dróg oddechowych, tkanki
Chlamydia trachomatis DNA – oznaczenie jakościowe
Chlamydia trachomatis to bakteria odpowiedzialna za rozwój nietypowych, trudnych do wyleczenia zakażeń układu moczowo-płciowego. Do zakażenia Chlamydia trachomatis dochodzi najczęściej na skutek kontaktu płciowego z osobą zarażoną. Możliwe jest również przeniesienie bakterii z zakażonej matki na dziecko w czasie porodu. Chlamydioza objawia się u kobiet ropną wydzieliną z szyjki macicy, często połączoną z dysurią i krwawieniem międzymiesiączkowym. U mężczyzn Chlamydia trachomatis może być przyczyną zapalenia cewki moczowej, jąder, najądrzy, gruczołu krokowego i odbytnicy. U zakażonych noworodków może dochodzić do groźnego w skutkach zapalenia spojówek lub nietypowego zapalenia płuc. Obok objawowych infekcji bardzo częste jest także nosicielstwo lub bezobjawowe zakażenia, co sprzyja rozprzestrzenianiu się patogenu. U kobiet nieleczone zakażenie Chlamydia trachomatis może prowadzić do zapalenia narządów miednicy mniejszej, niepłodności lub rozwoju ciąży pozamacicznej. Coraz częściej chlamydię wymienia się również jako przyczynę tzw. reaktywnego zapalenia stawów.
Materiał do badań: mocz, nasienie, wydzielina z dróg moczowo-płciowych, wydzielina z dróg oddechowych
Neisseria gonorrhoeae DNA – oznaczenie jakościowe
Rzeżączka (wywoływana przez dwoinka rzażączki - Neisseria gonorrhoeae ) jest jedną z najczęściej występujących chorób przenoszonych drogą płciową. Typowy obraz kliniczny choroby to przede wszystkim ropne zmiany z wydzieliną z cewki moczowej lub szyjki macicy często połączone z zaburzeniami mikcji. Oprócz ostrego zapalenia cewki moczowej bakterie te mogą powodować zapalenie szyjki macicy, gruczołu krokowego, ropnie okołocewkowe, zapalenie jajników, jąder, gardła i odbytu.
Materiał do badań: wymaz z cewki moczowej, wymaz z pochwy, wymaz z szyjki macicy, mocz, sperma
Ureaplasma spp. DNA – oznaczenie jakościowe
Najczęstszymi drobnoustrojami atypowymi izolowanymi z dróg moczowo-płciowych są Ureaplasma ureolyticum i Ureaplasma parvum. Bakterie te przenoszone są głównie na drodze kontaktów płciowych. U mężczyzn infekcja tymi ustrojami może być przyczyną zapalenia cewki moczowej i niebakteryjnego zapalenia gruczołu krokowego. U kobiet infekcja bakteriami Ureaplasma spp. może spowodować zapalenie jajowodów, jajników, szyjki macicy i trzonu macicy. Ureaplasma spp. odgrywa istotną rolę w etiologii i patogenezie porodów przedwczesnych oraz przedwczesnego pęknięcia błon płodowych. Objawy infekcji Ureaplasma spp. zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn bywają podobne do tych, jakie występują przy zakażeniach bakteryjnych i najczęściej są to dolegliwości związane z oddawaniem moczu, bolesność i pieczenie w cewce moczowej połączone z częstym oddawaniem moczu i uczuciem parcia na mocz.
Materiał do badań: wymaz (układ moczowo-płciowy), mocz, wydzielina z gruczołu krokowego, wydzielina z dróg oddechowych
Haemophilus influenzae DNA – oznaczenie jakościowe
Test polega na wykrywaniu DNA bakterii Haemophilus influenzae w wymazie z jamy nosowo-gardłowej lub we krwi. Haemophilus influenzae jest bakterią Gram ujemną, która może być fizjologicznym składnikiem mikroflory bakteryjnej górnych dróg oddechowych (nosicielstwo u dzieci 60-90%, u dorosłych 35%). Wyodrębniono 6 typów tej bakterii, oznaczonych literami od a do f. Bakteria ta jest jednym z najczęstszych czynników etiologicznych zakażeń dróg oddechowych. Zakażenie przenoszone jest drogą kropelkową. Chorują głównie dzieci w wieku od 3 miesięcy do 3 lat. Zakażenie jest w większości przypadków wywoływane przez Haemophilus influenzae typu b. Choroba może przebiegać pod różnymi postaciami klinicznymi, np. jako zapalenie ucha środkowego, krtani, kości, stawów, osierdzia czy też jako ropne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.
Materiał do badań: krew pobrana na EDTA, PMR, wydzielina z dróg oddechowych
Mycoplasma pneumoniae DNA – oznaczenie jakościowe
Test polega na wykrywaniu obecności DNA bakterii Mycoplasma pneumoniae wywołującej mykoplazmozę. Objawy choroby są zróżnicowane, od lekkiego zakażenia górnych dróg oddechowych do ostrego zapalenia płuc, ponadto mogą jej towarzyszyć powikłania ze strony układu nerwowego, serca, stawów albo trzustki, częste są objawy skórne w postaci wysypek, rumieni, wrzodziejącego zapalenia jamy ustnej czy zapalenia spojówek. Przebieg zakażenia mykoplazmatycznego u 10-20% osób może być bezobjawowy. W 60-80% przypadków przebiega jako zakażenie górnych dróg oddechowych lub zapalenie tchawicy i oskrzeli. W niektórych przypadkach może pojawić się zapalenie płuc lub powikłania ze strony układu nerwowego, serca, stawów i trzustki. Typowymi objawami infekcji jest niewielki wzrost temperatury, katar, bóle głowy i gardła, przewlekły, suchy kaszel. Do infekcji M. pneumoniae dochodzi głównie drogą kropelkową, jednak patogen ten jest również jedną z koinfekcji przenoszonych przez kleszcze.
Materiał do badań: krew pobrana na EDTA, wydzielina z dróg oddechowych, tkanki
Mycoplasma hominis DNA – oznaczenie jakościowe
Badanie polega na wykryciu obecności bakterii M. hominis. Zakażenie Mycoplasma hominis może być przyczyną odmiedniczkowego zapalenia nerek, zapalenia cewki moczowej oraz narządów płciowych zarówno u kobiet jak i u mężczyzn. Konsekwencją zakażenia Mycoplasma hominis może być niepłodność. U kobiet w ciąży zakażenie może być przyczyną poronień lub przedwczesnego porodu. U noworodków może być przyczyną posocznicy.
Materiał do badań: mocz, nasienie, wymaz z pochwy, wymaz z ujścia cewki moczowej
Mycoplasma genitalium DNA – oznaczenie jakościowe
Badanie polega na wykryciu obecności bakterii Mycoplasma genitalium, która może być przyczyną odmiedniczkowego zapalenia nerek, zapalenia cewki moczowej oraz narządów płciowych zarówno u kobiet jak i u mężczyzn. Konsekwencją zakażenia Mycoplasma genitalium może być niepłodność. U kobiet w ciąży zakażenie może być przyczyną poronień lub przedwczesnego porodu.
Materiał do badań: mocz, nasienie, wymaz z pochwy, wymaz z ujścia cewki moczowej
Listeria monocytogenes DNA – oznaczenie jakościowe
Listeria monocytogenes to gatunek żyjącej wewnątrzkomórkowo bakterii, która jest czynnikiem etiologicznym listeriozy. Jest jednym z najbardziej zjadliwych patogenów przenoszonych w żywności. Ze względu na chorobotwórczość L. monocytogenes związaną z zapaleniem opon mózgowych u noworodków (zakażenie drogą transwaginalną) nie zaleca się kobietom w ciąży spożywania miękkich serów, takich jak brie, camembert bądź feta. Jest to trzecia z najczęstszych przyczyn zapalenia opon mózgowych u noworodków. Główne objawy listeriozy to posocznica, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenie mózgu, wrzód rogówki, zapalenie płuc oraz infekcje macicy u ciężarnych kobiet, które mogą prowadzić do poronień (drugi semestr ciąży) bądź wewnątrzmacicznego obumarcia płodu. Zaburzenia żołądkowo-jelitowe takie jak nudności, wymioty i biegunka mogą poprzedzać poważniejsze formy listeriozy, lecz mogą być również jedynymi wyrażonymi objawami tej choroby.
Materiał do badań: krew pobrana na EDTA, płyn mózgowo-rdzeniowy, wydzielina, wymaz z dróg rodnych
Streptococcus pneumoniae DNA – oznaczenie jakościowe
Dwoinka zapalenia płuc (Streptococcus pneumoniae) nazywana popularnie jest pneumokokiem. Jest częstą przyczyną zachorowań na zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych u małych dzieci oraz zapalenie płuc u osób z osłabioną odpornością. Wbrew swojej nazwie bakteria może wywoływać różnego rodzaju zakażenia inne niż zapalenie płuc, w tym ostre zapalenie zatok, zapalenie ucha środkowego, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenie szpiku, septyczne zapalenie stawów, zapalenie wsierdzia, zapalenie otrzewnej, zapalenie osierdzia, tkanki łącznej i ropień mózgu. Zakażenia pneumokokowe szerzą się drogą kropelkową. Infekcja często jest poprzedzona wcześniejszą kolonizacją, zwłaszcza okolicy nosowo-gardłowej. Sama obecność bakterii w górnych drogach oddechowych nie świadczy jeszcze o chorobie, ze względu na częstą bezobjawową kolonizację (zwłaszcza u dzieci). S. pneumoniae może być przyczyną zakażeń wewnątrzszpitalnych, ale zdecydowana większość zakażeń jest nabywana poza szpitalem. Dzieci do szóstego miesiąca życia są chronione przez immunoglobuliny matki.
Materiał do badań: krew pobrana na EDTA, płyn mózgowo-rdzeniowy, wydzielina z dróg oddechowych
Staphylococcus aureus DNA / MRSA – oznaczenie jakościowe
Gronkowiec złocisty to bakteria występująca w jamie nosowo-gardłowej oraz na skórze ludzi i zwierząt. Drogi zakażenia to przede wszystkim droga kropelkowa, kontakt pośredni oraz przez przedmioty codziennego użytku. Gronkowiec złocisty najczęściej powoduje zakażenia ropne skóry, tkanek podskórnych oraz tkanek miękkich (np.: czyraki, jęczmień, ropnie, zapalenie sutka u kobiet karmiących piersią), zakażenia układowe (zapalenia: szpiku kostnego i kości, tchawicy, płuc, żył, mięśnia sercowego, układu moczowego, posocznica), zakażenia lub zatrucia związane z produkcją toksyn (choroba Rittera, zespół wstrząsu toksycznego, zatrucia pokarmowe). Gronkowiec złocisty oporny na metycylinę, MRSA (methicyllin-resistant Staphylococcus aureus) stanowi częstą przyczyną zakażeń wewnątrzszpitalnych.Test umożliwia wykrycie nie tylko DNA Staphylococcus aureus, ale także identyfikację szczepów metycilinoopornych.
Materiał do badań: krew pobrana na EDTA, płyn mózgowo-rdzeniowy, wydzielina z dróg oddechowych, plwocina, BAL, mocz, płyn owodniowy
Staphylococcus aureus DNA / MRSA – oznaczenie ilościowe
Test ten stanowi uzupełnienie oznaczenia jakościowego i pozwala na ilościową ocenę DNA Staphylococcus aureus szczepów zarówno metycylinowrażliwych, jak i metycilinoopornych.
Materiał do badań: krew pobrana na EDTA, płyn mózgowo-rdzeniowy, wydzielina z dróg oddechowych, plwocina, BAL, mocz, płyn owodniowy
Borrelia burgdorferi DNA – oznaczenie jakościowe
Test diagnostyczny polega na wykrywaniu obecności DNA bakterii wywołującej boreliozę, tj.: Borrelia burgdorferi. Badanie pozwala na zdiagnozowanie infekcji już w ciągu kilkunastu godzin od zakażenia, tj. na długo przed pojawieniem się odpowiedzi immunologicznej organizmu, co ma kluczowe znaczenie dla efektywności leczenia. W ciągu kilku dni od zakażenia bakterie mogą być już obecne w ścięgnach, mięśniach, stawach i układzie nerwowym. Szybkie rozpoczęcie leczenia w efekcie wczesnej diagnostyki genetycznej może, więc zapobiec rozwojowi choroby i niebezpiecznym powikłaniom.
Materiał do badań: krew pobrana na EDTA, płyn mózgowo-rdzeniowy
Mycobacterium tuberculosis DNA – oznaczenie jakościowe
Prątek gruźlicy (Mycobacterium tuberculosis) to tlenowa (lub mikroaerofilna), kwasooporna, słabo Gram-dodatnia bakteria, która jest czynnikiem etiologicznym groźnej choroby zakaźnej - gruźlicy. Prątki rozwijają się wewnątrzkomórkowo, a w wyniku ich działania powstają charakterystyczne odczynowe zmiany ziarniniakowate nazywane gruzełkami (stąd nazwa gruźlica). Drogi zakażenia (najczęściej od osoby chorej, tj. prątkującej): układ oddechowy, zakażenie drogą kropelkową (najczęstsza), układ pokarmowy, skóra. Zakażenie nie jest jednoznaczne z chorobą. Objawy chorobowe występują u zaledwie 5%-10% zakażonych prątkiem gruźlicy.
Materiał do badań: plwocina, BAL, aspiraty tchawicze i oskrzelowe, bioptaty z płuc, mocz, wymazy z owrzodzeń skórnych
Legionella pneumophila DNA – oznaczenie jakościowe
Legionella pneumophila to Gram-ujemna bakteria, wywołująca choroby z grupy legionelloz. Do zakażenia u ludzi dochodzi drogą kropelkową w wyniku inhalacji aerozoli zawierających bakterie Legionella pneumophila. Bakteria namnaża się w zbiornikach stojącej ciepłej wody (temp. optymalna 35°C), w termach, klimatyzatorach, w rozpylaczach prysznicowych, kranach, wannach z hydromasażem i fontannach. Legionella pneumophila dobrze znosi wodę chlorowaną. Legionelloza - postać płucna stanowi od 3 do 8% wszystkich zachorowań wywołanych przez pałeczki Legionella. Towarzyszy jej suchy kaszel, zaburzenia w oddychaniu, temperatura powyżej 40 °C. Śmiertelność pacjentów z postacią płucną legionellozy jest bardzo duża, wynosi od 15 do 20%. Najbardziej narażoną grupą na wystąpienie postaci płucnej legionellozy są mężczyźni w wieku 40-69 lat oraz kobiety w wieku 50-69 lat.
Materiał do badań: BAL, mocz, osocze lub surowica krwi
Bordetella pertussis DNA – oznaczenie jakościowe
Bordetella pertussis to mała tlenowa Gram ujemna pałeczka, będąca czynnikiem etiologicznym krztuśca. Okres inkubacji wynosi około 7-10 dni. Zakażenie szerzy się drogą kropelkową lub przez kontakt bezpośredni z chorym. Bordetella pertussis cechuje się bardzo dużą zaraźliwością. Objawy choroby to głównie długo utrzymujący się kaszel, który zwykle występuje napadowo. U niemowląt choroba może doprowadzić do sinicy i bezdechu, a nawet do śmierci dziecka. Najskuteczniejszym sposobem zapobiegania krztuścowi jest szczepienie ochronne.Materiał do badań: wydzielina z dróg oddechowych, krew pobrana na EDTA
Bordetella parapertussis DNA – oznaczenie jakościowe
Bordetella parapertussis tak jak pałeczka krztuśca należy do rodzaju Bordetella. Jest to mała Gram ujemna pałeczka, która kolonizuje drogi oddechowe. Objawy zakażenia tą bakterią są podobne do zakażenia pałeczką krztuśca, ale przebieg choroby z reguły jest łagodniejszy. Ze względu na różnice antygenowe między tymi bakteriami, odporność pochodząca z zakażenia Bordetella pertussis nie chroni przed infekcją Bordetella parapertussis.Materiał do badań: wydzielina z dróg oddechowych, krew pobrana na EDTA
Toxoplasma gondii DNA – oznaczenie jakościowe
Test diagnostyczny polega na wykrywaniu obecności DNA pierwotniaka Toxoplasma gondii wywołującego toksoplazmozę. W Polsce szacuje się, że 50-70% osób w całej populacji jest zarażonych tym patogenem. Zakażenie najczęściej jest bezobjawowe, następuje m.in. poprzez spożycie surowego i półsurowego mięsa, podczas pracy z materiałem zakaźnym, w czasie przetaczania krwi oraz po transplantacji narządów pochodzących od osób zarażonych. W przypadku toksoplazmozy nabytej wyróżnia się postać: węzłową, uogólnioną i oczną. Najczęściej występujące objawy to: powiększenie węzłów chłonnych, bóle mięśniowe, uczucie osłabienia, zapalenie mięśnia sercowego, wątroby, zaburzenia widzenia, światłowstręt. Toksoplazmoza wrodzona rozwija się w wyniku zakażenia zarodka lub płodu. W zależności od trymestru ciąży dochodzi do poronienia, przedwczesnego porodu czy uszkodzenia narządów wewnętrznych płodu. Toksoplazmoza wrodzona może być przyczyną małogłowia lub wodogłowia, niedorozwoju umysłowego i psychomotorycznego, powiększenia wątroby, śledziony, małopłytkowości i niedokrwistości.
Materiał do badań: krew pobrana na EDTA, płyn mózgowo-rdzeniowy, płyn owodniowy
Respiratory pathogens 25
Pozwala na identyfikację następujących patogenów: influenza A, influenza A typ H1N1, influenza B, coronavirus NL63, coronavirus 229E, coronavirus OC43, coronavirus HKU1, parainfluenza 1, parainfluenza 2, parainfluenza 3, parainfluenza 4, metapneumovirus A, metapneumovirus B, rhinovirus, respiratory syncytioal virus A, respiratory syncytioal virus B, adenovirus, enterovirus, parechovirus, bocavirus, Mycoplasma pneumoniae, Chlamydia pneumoniae, Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae B i Staphylococcus aureus.Materiał do badań: wydzielina z dróg oddechowych, krew pobrana na EDTA, płyn mózgowo-rdzeniowy
Respiratory pathogens 33
Pozwala na identyfikację następujących patogenów: influenza A, influenza B, influenza C, influenza A typ H1N1, parainfluenza virus 1, parainfluenza virus 2, parainfluenza virus 3, parainfluenza virus 4, coronavirus NL63, coronavirus 229E, coronavirus OC43, coronavirus HKU1, metapneumovirus A, metapneumovirus B, rhinovirus, respiratory syncytial virus A, respiratory syncytial virus B, adenovirus, enterovirus, parechovirus, bocavirus, Pneumocystis jiroveci, Mycoplasma pneumoniae, Chlamydia pneumoniae, Streptococcus pneumoniae, Heamophilus influenzae typ B, Staphylococcus aureus, Moraxella catarrhalis, Bordetella spp (z wyjątkiem Bordetella paraperussis), Klebsiella pneumoniae, Legionella pneumophia/Legionella longbeachae, Salmonella species i Heamophilus influenza.
Materiał do badań: wydzielina z dróg oddechowych, krew pobrana na EDTA, płyn mózgowo-rdzeniowy
Bacterial 3
Pozwala na identyfikację jakościową następujących patogenów: Streptococcus pneumoniae , Neisseria meningitidis, Haemophilus influenzae.Materiał do badań: płyn mózgowo-rdzeniowy
Neuro 9
Pozwala na identyfikację następujących patogenów: cytomegalowirus, Epstein-Barr wirus, adenowirus, herpes simplex wirus 1, 2; varicella-zoster wirus, enterowirus, parechowirus, human herpes wirus 6, 7; parvowirus B19.Materiał do badań: płyn mózgowo-rdzeniowy
Urethritis 3
Pakiet Ureathritis 3 umożliwia identyfikację trzech patogenów: Chlamydia trachomatis, Ureaplasma spp., Mycoplasma genitalium. Bakterie te najczęściej wywołują infekcje narządów w obrębie miednicy mniejszej m.in: zapalenie jajowodów, jajników i szyjki macicy u kobiet oraz zapalenie jąder, najądrzy i gruczołu krokowego u mężczyzn. Nieleczone zakażenie (w szczególności u kobiet) może prowadzić do niepłodności.Materiał do badań: wymazy (np. z cewki moczowej, odbytu), mocz, wydzielina gruczołu z krokowego, wydzielina z dróg moczowo-płciowych.